Hormonen in ons lichaamsvet

Ons vet is op zichzelf een belangrijk orgaan dat meer dan 600 hormonen aanmaakt en invloed heeft op het hele lichaam. Van veel van deze hormonen weten we nog niet precies wat ze doen.

Leptine is van deze hormonen. Het is een verzadigingshormoon dat heel veel is onderzocht. Als je overgewicht hebt, wordt er meer leptine aangemaakt. Deze laat de hersenen weten dat je voldoende hebt gegeten waardoor de stofwisseling sneller gaat en je eetlust geremd wordt. Als je weinig lichaamsvet hebt, gebeurt er juist het tegenovergestelde om het bestaande vet te sparen en meer hongergevoel te creëren.

Als dit allemaal zo mooi zou werken zouden mensen met overgewicht geen honger meer hebben en mensen met ondergewicht juist heel veel honger. Maar als het lichaam te lang hoge leptine levels heeft, raakt het systeem een beetje stuk door het constante signaal. Vaak zul je zien dat mensen met overgewicht daardoor juist constant honger hebben omdat het signaal dus niet meer goed werkt.

Te veel is niet goed, maar te weinig ook niet! Bij te weinig vet worden er juist weinig vethormonen gemaakt, hierdoor kan de menstruatie stoppen en het afweersysteem minder goed zijn werk doen.

Effecten van een (te) hoog percentage lichaamsvet:

In vetweefsel nestelen zich ontstekingscellen, deze maken ontstekingsstofjes aan. Wanneer je een virus of bacterie binnenkrijgt (zoals de griep), kom je afweersysteem later op gang omdat deze druk is met de ontstekingsstoffen in de vetweefsels (mede daarom kwamen mensen met obesitas door corona vaker op de intensive care terecht).

Deze stofjes kunnen ook worden meegenomen in het bloed, wat kan zorgen voor een ontstoken vaatwand, wat weer kan leiden tot hart- en vaatziekten. Deze stofjes kunnen ook doorgaan naar de hersenen wat weer effect kan hebben op je stemming (vaak niet op een positieve manier).

Maar er zitten ook juist hormonen in het vet wat we nodig hebben, deze maken mensen met obesitas juist minder goed aan. Adiponectine is zo’n hormoon. Dit hormoon zorgt ervoor dat het lichaam gevoelig is voor insuline, en daarnaast werkt deze ontstekingsremmend. Een veel te laag niveau van dit hormoon zal de kans op suikerziekte en een hartinfarct flink verhogen.

Factoren die invloed kunnen hebben op lichaamsvet:

Stress

Tijdens de menopauze neemt het hormon oestrogeen af, waardoor testosteron iets meer de baas wordt. Hierdoor zie je dat mensen na de menopauze sneller vet zullen opslaan op de buik, en de heupen en billen juist platter worden.

Bij mannen zie je trouwens een afname van testosteron, dit geeft snel een ‘’bierbuik-effect’’.

Alcohol

Door alcohol te drinken maak je meer cortisol aan (stresshormoon), wat er ook voor zorgt dat je vet op de buik opslaat. Daarnaast zorgt cortisol voor meer zin in snacks.

Genen

40-70% van de variatie in gewicht is zelfs bepaald in de genen. De hormoonontvangers verschillen per persoon. Als de leptine-ontvanger niet scherp is ingesteld, zul je pas na 2 borden pasta een seintje krijgen dat je vol zit. Is deze juist gevoelig, dan heb je al heel snel geen trek meer.

Vaak wordt er bij mensen met overgewicht gedacht dat het een gebrek aan wilskracht is, maar dit is echt veel en veelste kort door de bocht. Zoals hierboven beschreven hebben

zoveel processen invloed op afvallen/aankomen en dan heb ik nog lang niet alles beschreven.

Natuurlijk kunnen bepaalde gedraging de hormoonhuishouding wel (nog meer) uit balans brengen. Zoals onvoldoende slaap/beweging, veel stress en crashdiëten. Maar dit soort diëten zijn lang niet altijd voldoende, soms kan je dit beter doorbreken door middel van een medische ingreep of medicatie.